MRSA – Rreziku i padukshëm në spitalet e Kosovës

Nga Sabedin Sherifi

Në një kohë kur sistemi shëndetësor i Kosovës po përballet me mungesë stafi, mbingarkesë në spitale dhe përdorim të gjerë të antibiotikëve, një rrezik i heshtur po përhapet nëpër mjediset e kujdesit shëndetësor – MRSA (Methicillin-resistant Staphylococcus aureus), bakter që nuk i nënshtrohet më shumë antibiotikëve tradicionalë.

Ky mikrob, që dikur ishte i rrallë, sot po shfaqet gjithnjë e më shpesh nëpër spitale të rajonit.

Ai mund të qëndrojë në lëkurën apo hundët e pacientëve dhe të stafit pa shkaktuar menjëherë sëmundje, por në momentin që hyn në organizëm – përmes plagëve, kateterëve ose operacioneve – mund të shkaktojë infeksione serioze, madje edhe të rrezikshme për jetën.

Gjendja në Kosovë

Studimet e viteve të fundit në vend tregojnë se rreth 5 % e pacientëve në spitale preken nga infeksione spitalore, ndërsa përdorimi i antibiotikëve është shumë i lartë – më shumë se gjysma e pacientëve marrin antibiotik, shpesh pa analiza laboratorike.

Këta faktorë janë terren i përshtatshëm për lindjen e baktereve rezistente si MRSA.

Edhe pse Kosova ende nuk ka të dhëna të plota kombëtare për përhapjen e MRSA-së, raportet e Organizatës Botërore të Shëndetësisë tregojnë se vendet e rajonit kanë një rritje të ndjeshme të rasteve me baktere rezistente, ndërsa sistemi i survejancës dhe kontrollit të infeksioneve në vendet e Ballkanit është ende në zhvillim.

Pse duhet të shqetësohemi?

Nëse MRSA hyn në qarkullim spitalor, mund të shkaktojë infeksione të plagëve pas operacioneve, pneumoni, infeksione urinare apo sepsë.

Problemi shtohet kur trajtimi kërkon antibiotikë të veçantë dhe të shtrenjtë, të cilët shpesh mungojnë në institucionet publike.

Në kushte ku një infermier kujdeset për shumë pacientë, dhe ku lodhja apo mungesa e dezinfektuesve janë realitet i përditshëm, rreziku i përhapjes së MRSA-së rritet ndjeshëm.

Çfarë mund të bëhet?

Zgjidhja nuk është e lehtë, por është e mundur. Çdo institucion shëndetësor mund të marrë hapa të thjeshtë, por efektivë:

Higjiena e duarve duhet të jetë prioritet absolut.

Një dezinfektim 30-sekondësh shpëton jetë.

Izolimi i pacientëve me MRSA dhe përdorimi i dorezave e mantelit mbrojtës duhet të jetë praktikë standarde.

Edukimi i stafit infermieror dhe monitorimi i përdorimit të antibiotikëve janë çelësi për të parandaluar rritjen e rezistencës bakteriale.

Raportimi i rasteve dhe mbledhja e të dhënave lokale ndihmojnë në krijimin e një pasqyre të qartë për situatën.

Roli i infermierëve

Infermierët janë linja e parë e mbrojtjes kundër infeksioneve. Ata janë ata që prekin pacientët, menaxhojnë plagët, ndryshojnë sistemet e infuzionit dhe shohin çdo ndryshim në gjendjen e pacientit.

Prandaj, fuqizimi dhe edukimi i tyre profesional nuk është vetëm çështje trajnimi – është çështje sigurie kombëtare shëndetësore.

Përfundim

MRSA nuk është një problem që mund të anashkalohet. Ai është një tregues i qartë se sa i brishtë mund të jetë sistemi ynë shëndetësor kur mungon koordinimi mes mjekëve, infermierëve dhe institucioneve.

Kosova ka nevojë për një strategji kombëtare kundër rezistencës bakteriale, për më shumë laboratorë funksionalë dhe për një kulturë të re të higjienës e përgjegjësisë profesionale.

Në fund të fundit, lufta kundër MRSA-së nuk fitohet me antibiotikë, por me kujdes, disiplinë dhe ndërgjegje.